Bức tranh Pollice Verso (Thumbs Down) do Jean-Léon Gérôme vẽ ở thế kỷ 19, được Ridley Scott dùng tham khảo cho khung cảnh ở trường đấu La Mã trong phim. Ví dụ: cảnh Commodus giơ ngón tay cái chỉ xuống cho Maximus lấy mạng đấu sĩ bại trận Tigris.

Các vấn đề của kịch bản

Gladiator dựa trên cốt truyện của David Franzoni, người đã viết bản thảo đầu tiên. Franzoni đã được hãng DreamWorks đề nghị một hợp đồng viết kịch bản và sản xuất dựa vào lợi thế công việc trước đây của mình, với người đại diện Steven Spielberg đạo diễn phim Amistad, người tạo nên danh tiếng của DreamWorks. Không phải là một nhà nghiên cứu sử, Franzoni lấy cảm hứng từ cuốn tiểu thuyết Those About to Die năm 1958 của Daniel P. Mannix, và ông quyết định phát triển nhân vật Commodus sau khi đọc cuốn Historia Augusta. Trong bản thảo đầu tiên của Franzoni, ngày 04 Tháng Tư năm 1998, ông biên kịch cho nhân vật chính của mình, một đấu sĩ giác đấu, dựa trên những tài liệu cổ Herodianus và Cassius Dio, Hoàng đế Commodus bị nhân vật chính xiết cổ đến chết.

Ridley Scott đã được đại diện nhà sản xuất Walter F. Parkes và Douglas Wick mời làm đạo diễn. Họ cho ông một bản sao của bức tranh Verso Pollice được Jean-Léon Gerome vẽ năm 1872. Scott đã bị thu hút về thể loại phim có các cảnh quay thời La Mã cổ đại. Tuy nhiên, Scott cảm thấy lời thoại của Franzoni đã quá sai sử và thuê John Logan viết lại kịch bản theo ý của mình. Logan đã thay đổi các tiểu tiết đầu tiên, và đã quyết định cho gia đình Maximus bị giết chết để tăng động lực trả thù cho nhân vật chính.

Trong hai tuần trước khi bấm máy, các diễn viên phàn nàn về vấn đề với kịch bản. William Nicholson đã được đưa đến Shepperton Studios để viết thêm cho nhân vật Maximus nhạy cảm hơn, phát triển thêm tình bạn của Maximus với Juba và thêm chủ đề về thế giới bên kia trong bộ phim, kể lại: "anh ấy không muốn xem bộ phim về một người, muốn giết một người nào đó".

Kịch bản cũng phải đối mặt với nhiều sửa đổi do đề xuất của Russell Crowe. Crowe thắc mắc mọi khía cạnh phát triển nhân vật của mình trong kịch bản và bỏ ra khỏi buổi làm việc khi ông đã không nhận được lời giải đáp. Theo một giám đốc điều hành DreamWorks kể lại: Russell Crowe sau đó đã cố gắng viết lại toàn bộ kịch bản ngay tại chỗ cho nhân vật của mình. Bạn biết trong đoạn quảng cáo của phim có dòng chữ lớn "trong cuộc đời còn lại, tôi sẽ đi trả thù?", lúc đầu, anh hoàn toàn không chịu nói ra. Nicholson, nhà viết kịch bản thứ ba và cuối cùng, kể Crowe nói với ông: "bản thảo của anh quá dở, nhưng tôi là diễn viên nổi tiếng của thế giới, tôi có thể làm cho nó trở nên vang dội". Nicholson nói tiếp: "có lẽ bản thảo của tôi tệ thật, vì vậy anh ta nói thẳng".[6]

Quay phim

Trước khi quay phim, Scott đã dành nhiều tháng nghiên cứu những địa điểm quay phim trong khuôn khổ của cốt truyện. Trong sáu tuần, các thành viên sản xuất đã khảo sát các địa điểm khác nhau trong vùng đất của đế chế La Mã trước khi sụp đổ, bao gồm Ý, Pháp, Bắc Phi, và Anh. Tất cả các đạo cụ và trang phục trong phim được sản xuất bởi các thành viên của họ do chi phí cao và hiếm có. 100 bộ áo giáp thép và 550 bộ quần áo bằng polyurethane được thực hiện bởi Rod Vass và công ty Armordillo của anh. Công ty Armordillo đã phát triển công nghệ phun polyurethane và đi tiên phong trong khâu sản xuất loại chất liệu này. Trong khoảng thời gian 3 tháng, 27.500 mảnh khác nhau của áo giáp đã được sản xuất.

Phim được quay tại ba địa điểm chính từ tháng 1 đến tháng 5 năm 1999. Những cảnh giao chiến mở đầu trong các khu rừng của Germania đã quay trong ba tuần tại Bourne Woods, gần Farnham, Surrey của Anh. Ban quản lý rừng tại đây đã bác bỏ kế hoạch của Scott, ông đã cố thuyết phục họ cho phép thực hiện các cảnh chiến đấu để được quay tại đây. Scott và nhà quay phim John Mathieson sử dụng nhiều camera quay phim ở tốc độ khung hình khác nhau, tương tự như kỹ thuật sử dụng cho chuỗi trận chiến của Saving Private Ryan (1998). Sau đó, cảnh di chuyển nô lệ, hành trình trên sa mạc, và lò đạo tạo võ sĩ giác đấu đã quay ở Ouarzazate, Maroc nằm ở phía nam của dãy núi Atlas dài hơn ba tuần. Xây dựng đấu trường nơi Maximus có trận đấu đầu tiên, đoàn làm phim sử dụng vật liệu cơ bản và kỹ thuật xây dựng địa phương để sản xuất 30.000 chỗ ngồi bằng gạch và đất sét. Cuối cùng, hậu trường của La Mã cổ đại đã quay trong khoảng thời gian mười chín tuần ở Fort Ricasoli, Malta.[7]

Tại Malta, một bản sao khoảng một phần ba của Đấu trường La Mã ở Rome được xây dựng, với chiều cao 52 feet (15,8 m), chủ yếu là từ thạch cao và ván ép (hai phần ba khác và chiều cao còn lại được ghép bằng hiệu ứng kỹ thuật số). Phải mất vài tháng để xây dựng và chi phí khoảng 1 triệu USD. Những cảnh quay bên ngoài đấu trường phải cung cấp một loạt phong phú đồ "nội thất đường phố" của La Mã cổ đại như dãy cột, cửa, tượng đài, và chỗ họp chợ cho các yêu cầu quay phim khác. Những công việc phức tạp này được phục vụ bởi lều "làng trang phục", phòng hóa trang, kho áo giáp và vũ khí, và các đạo cụ thay đổi khác cho các cảnh quay. Những phần khác của Đấu trường La Mã được tạo ra từ máy tính lấy cử động trực tiếp trong cách thực hiện phim hoạt hình 3D.

Hậu kỳ

Cảnh bao quát của Rome được tạo ra từ máy tính

Sau khi hoàn tất quay phim, Công ty The Mill sản xuất phần lớn các hiệu ứng hình ảnh máy tính tạo ra được thêm vào phim. Các chuyển động của con Hổ thật được quay trên nền hậu màu xanh thành các trình tự trong trận đấu, và thêm những con đường mòn khói và những mũi tên tẩm lửa bay ở cảnh giao chiến mở đầu phim. Họ cũng sử dụng 2.000 diễn viên tạo cử động sống để thực hiện một đám đông 35.000 binh lính ảo trên máy tính trong cận cảnh giao chiến. The Mill thực hiện điều này bằng cách quay các cử động của diễn viên thật ở nhiều góc độ diễn khác nhau, sau đó nhóm chúng lại và tạo ra những chuyển động 3D. The Mill tạo ra hơn 90 hiệu ứng hình ảnh, kéo dài khoảng 9 phút thời gian phát của bộ phim.

Một công việc phát sinh ở phần thực hiện hậu kỳ, gây ra do cái chết bất ngờ của Oliver Reed sau cơn đau tim trong lúc làm phim ở Malta. Trước tất cả những cảnh của ông được quay, Mill tạo ra một cơ thể ảo cho những cảnh còn lại liên quan đến nhân vật Proximo bằng cách dùng những cử động sống khả dụng của Reed trong phim, tạo ra cơ thể tăng gấp đôi trong bóng tối và lập biểu đồ máy tính tạo ra chiều mặt nạ hình ảnh ba mặt cho Reed. Những cảnh tiếp theo trong phim chưa được quay, chi phí cho diễn viên ảo ước tính 3.200.000USD cho hai phút còn lại. Kiểm soát hiệu ứng, John Nelson, phản ánh sau toàn bộ công việc này: "những việc chúng tôi đã làm quá nhỏ bé so với nhiệm vụ lớn hơn nhiều trên phim của ông. Ông đã làm rung động trái tim, tạo cảm hứng cho chúng tôi. Những gì chúng tôi đã làm để giúp Oliver Reed hoàn thành vai diễn của mình". Bộ phim dành riêng để tưởng nhớ về ông.